Αγαπητή Γιάννα,
Το όνομά μου είναι Δημήτρης Φακίνος και είμαι ο άνθρωπος που (μέσα από τις δομές του περιοδικού +design) δημιούργησε και διοργανώνει κάθε χρόνο τα ΕΒΓΕ.
Χαίρομαι ιδιαίτερα που έθεσες τις αμφιβολίες σου ανοικτά, γιατί το ξέρω πολύ καλά ότι πολλοί τις θέτουν στα κρυφά χωρίς να δίνουν την ευκαιρία σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να τις αντικρούσουν, να κάνουν κάτι τέτοιο. Γι' αυτό σε ευχαριστώ.
Ξεκινώντας από τα εύκολα, θα σου μιλήσω για τα κριτήρια των ΕΒΓΕ. Αυτά είναι ξεκάθαρα, μορφοποιούνται από τις κριτικές επιτροπές και ανακοινώνονται εκ των προτέρων σε όσους ενδιαφέρονται (υπάρχουν στο site και στο βιβλιαράκι των κανονισμών που διατίθεται σε 800 ανθρώπους κάθε φορά). Με ένα απλό copy-paste λοιπόν:
H K.E./E.B.Γ.E. για τις κατηγορίες της γραφιστικής θα στηρίξει τις αποφάσεις της σύμφωνα με το κατά πόσο κάθε συμμετοχή αξιολογείται σε σχέση με τα κριτήρια της πρωτοτυπίας, της αρτιότητας του σχεδιασμού και της τυπογραφίας (όπου αυτή έχει εφαρμογή) και της επιτυχούς εξυπηρετήσεως του εκάστοτε σκοπού.
H K.E./E.B.Γ.E. για τις κατηγορίες της εικονογράφησης θα στηρίξει τις αποφάσεις της σύμφωνα με το κατά πόσο κάθε συμμετοχή αξιολογείται σε σχέση με τα κριτήρια της πρωτοτυπίας της ιδέας, της αρτιότητας της εκτέλεσης και της επιτυχούς εξυπηρετήσεως του εκάστοτε σκοπού.
H K.E./E.B.Γ.E. για τις κατηγορίες του διαδικτύου και των πολυμέσων θα στηρίξει τις αποφάσεις της σύμφωνα με το κατά πόσο κάθε συμμετοχή αξιολογείται σε σχέση με τα κριτήρια του οπτικού σχεδιασμού (τυπογραφία, γραφικά στοιχεία, ευρηματικότητα, χαρακτήρα, συνάφεια περιεχομένου/σχεδιασμού), της λειτουργικότητας (διαδραστηκότητα, πλοήγηση), της επιτυχούς εξυπηρετήσεως του σκοπού και την γενική αίσθηση.
Θεωρώ ότι η πρώτη σου απορία λύθηκε.
Ας πάμε τώρα στα πιο "δύσκολα".
Είναι τα ΕΒΓΕ αξιόπιστα και "αξιοκρατικά"?
Ξεκινώντας τα ΕΒΓΕ είχα υπ'όψιν μου ότι ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ, με ή χωρίς αιτία, θα βρεθούν άνθρωποι που θα αμφισβητήσουν την αξιοκρατία του, επειδή απλά είτε είναι γενικά δύσπιστοι σε παρόμοιους θεσμούς, είτε επειδή έχουν συνηθίσει στην Ελλάδα να ακούν και να βλέπουν "λαδιές", είτε επειδή "πληγώνονται" όταν δεν κερδίζουν μια διάκριση και τα ρίχνουν στους "διαιτητές", είτε...
Προσπάθησα λοιπόν να δώσω όσες λιγότερες "αφορμές" είναι δυνατόν να δωθούν μέσα από μία διοργάνωση.
Πρώτα-πρώτα πήγα σε έναν οργανισμό που είναι έξω από την ελληνική αγορά και του ζήτησα την υποστήριξή του. Απευθήνθηκα λοιπόν στην Icograda, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Γραφιστικών Ενώσεων (ψηλότερα ΔΕΝ μπορούσα να πάω, γιατί δεν υπάρχει) και τους ζήτησα να θέσουν τα ΕΒΓΕ υπό την αιγίδα τους. Για να γίνει κάτι τέτοιο έπρεπε να εγκρίνουν τον κανονισμό μας. Πήγα ένα βήμα παραπέρα... Έφτιαξα τον κανονισμό των ΕΒΓΕ (αφού ήταν ούτως ή άλλως η πρώτη μας διοργάνωση) από κοινού με την Icograda.
Πολύ ωραία, μπορεί να πει κάποιος, έχετε έναν κανονισμό "Παγκοσμίου Επιπέδου". Τα αποτελέσματα όμως, τα βγάζουν οι κριτικές επιτροπές και πολλές φορές ο κανονισμός μπορεί να πάει περίπατο. Οι κριτές να τα "ψήνουν" μεταξύ τους κ.ο.κ.
Αποφάσισα λοιπόν, να θέσω ορισμένα "στανταρ" για τα μέλη των κριτικών επιτροπών έτσι ώστε να "εκμηδενίσω" όσο γίνεται διάφορες παρενέργειες.
Κατ' αρχάς υπάρχει το ασυμβίβαστο διαγωνιζόμενου-κριτικής επιτροπής. Αυτό ας μην σας φανεί "αυτονότητο", γιατί, για παράδειγμα σε διάφορους θεσμούς (ανάμεσά τους και τα ΕΡΜΗΣ), μπορεί κάποιος να είναι μέλος της κριτικής επιτροπής και η εταιρεία στην οποία εργάζεται να συμμετέχει με έργα της. Προσοχή, δεν σημαίνει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι κριτές δεν είναι "αδέκαστοι" ντε και καλά... Μπορεί όμως αυτή η τακτική να δώσει τροφή για σχόλια... Όταν κάποιος συμμετέχει στα ΕΒΓΕ, η εταιρεία στην οποία εργάζεται, αλλά ΚΑΙ οι συγγενείς του (μέχρι δευτέρου βαθμού) δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής.
Επιπλέον, κάθε μέλος της Κριτικής Επιτροπής μπορεί ΜΙΑ φορά να έχει την ιδιότητα αυτή (έτσι ώστε να μην υπάρχει μια "μόνιμη ομάδα" που κάθε φορά να ψηφίζει τους ίδιους και τους ίδιους). Μέχρι σήμερα από τις κριτικές επιτροπές των ΕΒΓΕ έχουν περάσει 63 άνθρωποι και είναι 63 διαφορετικοί άνθρωποι, ποτέ ούτε ένας από αυτούς δεύτερη φορά.
Επίσης, αυτοί που κερδίζουν το ΜΕΓΑ ΕΒΓΕ τη μια χρονιά μπαίνουν ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ στην κριτική επιτροπή την επόμενη χρονιά (έτσι ώστε να μην "σαρώνει" ένα γραφείο/δημιουργός τα βραβεία συνέχεια). Μέχρι σήμερα τυχαίνει (προσοχή! ΤΥΧΑΙΝΕΙ, το ΜΕΓΑ ΕΒΓΕ να το κερδίζει διαφορετική εταιρεία/δημιουργός). Παρομοίως, προσπαθούμε γενικότερα (χωρίς να είναι υποχρεωτικό) δημιουργούς και ομάδες που κερδίζουν βραβεία τη μία χρονιά να τους βάζουμε στην ΚΕ την επόμενη.
Επίσης ΚΑΘΕ χρονιά, έχουμε κι έναν εκπρόσωπο της Icograda σαν μέλος Κριτικής Επιτροπής, έτσι ώστε να έχουμε μια "εξωτερική" ματιά στις συμμετοχές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...
Προσοχή: η τακτική αυτή ακολουθείται όχι με την προοπτική ότι τα μέλη της κριτικής επιτροπής θα μπορούσε και να είναι "άτιμα". Την τακτική αυτή την ακολουθούμε έτσι ώστε "και αν ακόμα κάποιος θα είχε τη δυνατότητα να κάνει κάτι μεμπτό, η δομή των ΕΒΓΕ να του την περιόριζε όσο είναι εφικτό". Από προσωπική πείρα σας λέω (και αν θέλετε πιστέψτε το) ότι η ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ πλειοψηφία των μελών των κριτικών επιτροπών είναι άνθρωποι υπέροχοι, με κριτήριο και ηθική.
Πώς γίνεται λοιπόν η επιλογή των ανθρώπων που απαρτίζουν τις ΚΕ των ΕΒΓΕ?
Εκτός από τους εκπροσώπους την Icograda και τους νικητές προηγούμενων ΕΒΓΕ, προσέχουμε να διατηρούμε ΔΙΑΦΟΡΕΣ "ισορροπίες". Στις ΚΕ θα βρείτε εκπροσώπους και της αγοράς και του ακαδημαϊκού στοίβου. Και άντρες και γυναίκες (με ποσόστοση 30% φέτος). Και εκπροσώπους διαφημιστικών και εκδοτικών και δημιουργικών γραφείων, αλλά και μεμονωμένους και freelancers. Και "παλαιούς" και αποδεκτούς λόγω εμπειρίας, αλλά και "νέους" και ελπιδοφόρους... (Μια ματιά στη φετινή αλλά και τις προηγούμενες επιτροπές θα σας δείξει αυτή μας τη φροντίδα).
Όποια φροντίδα όμως και αν δείξουμε είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, ότι όταν ο οποιοσδήποτε βρεθεί μπροστά στη δουλειά ενός "φίλου" ή εν πάσει περιπτώση ενός ανθρώπου που έχει κάνει το "PR" του, μπορεί να δράσει μεροληπτικά (θετικά ή και αρνητικά). Ε... ναι, λοιπόν, είναι αδύνατο σε μια διαδικασία που παρεμβαίνει η "ανθρώπινη" κρίση να σβήσεις απολύτως τις αδυναμίες που αυτή συνεπάγεται. Τουλάχιστον, όμως, τόσο ο αριθμός των μελών της ΚΕ, όσο και η συνεχής εναλλαγή (καθ' ένας μία φορά όπως λέγαμε) ελαχιστοποιεί όσο γίνεται την πιθανή "ζημιά".
Σε 8 μέρες από σήμερα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των ΕΒΓΕ 2006. Ό,τι και να πώ εγώ ή τα μέλη της φετινής Κριτικής Επιτροπής, είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν κάποιοι να γκρινιάξουν. Πολύ συχνά οι κρίσεις τις επιτροπής δεν με βρίσκουν καθόλου σύμφωνο. Αυτό, όμως δεν σημαίνει ότι η κρίση είναι κακόβουλη.
Από την μεριά τη μου, έχω την πεποίθηση ότι κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου να προστατεύω το θεσμό των ΕΒΓΕ. Κι αυτό όχι επειδή είμαι ένας "άγιος" που αποφάσισε ξαφνικά να πηγαίνει με το σταυρό στο χέρι. Τα ΕΒΓΕ όμως, είναι ένας προσωπικός μου μόχθος στον οποίο κάθε χρόνο ξοδεύω ένα μεγάλο απόθεμα πόρων (χρόνου, χρημάτων και ενέργειας). Αν κάτι ή κάποιος έκανε ζημιά στα ΕΒΓΕ νομίζω ότι είναι ηλίου φαεινότερο ότι πάνω από όλους θα έκανε ζημιά σε εμένα (ποιος από εσάς θα ήθελε να λάβει μέρος σε ένα διαγωνισμό για τον οποίο "ψιθυρίζονται" πράγματα?). Είναι τόσο απλό...
Αν κάτι μας "ξεφεύγει", αν κάποιος έχει να κάνει κάποια πρόταση για τη βελτίωση του θεσμού, πολύ ευχαρίστως να την ακούσουμε. Κάποιοι από αυτούς που βρίσκονται στο forum αυτό το έχουν κάνει, και πράγματι από τα πρώτα ΕΒΓΕ μέχρι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει, προσπαθώντας να βελτιώσουμε τις δομές. Πάρτε ένα τηλέφωνο στο περιοδικό, στείλτε ένα e-mail (έστω και ανώνυμα) ή απλά συμπληρώστε τα ανάλογα πεδία που υπάρχουν στις φόρμες αξιολόγησης που μοιράζουμε τη βραδιά της απονομής...
Συχνά βλέπω κόσμο να γράφει τεράστια "κατεβατά" σε αυτό αλλά και σε άλλα fora και τους θαυμάζω
. Σε ευχαριστώ Γιάννα που με "έσπρωξες" να το κάνω και εγώ.
Αν σας κούρασα ζητώ συγνώμη (το άτιμο το πάθος)
φιλικά
Δημήτρης Φακίνος
